Tlen jest pierwiastkiem chemicznym o symbolu O i liczbie atomowej 8. Tlen jest wysoce reaktywnym niemetalem i środkiem utleniającym, który łatwo tworzy tlenki z większością pierwiastków, jak również z innymi związkami. Tlen jest najobficiej występującym pierwiastkiem na Ziemi, a po wodorze i helu jest trzecim najobficiej występującym pierwiastkiem we wszechświecie.
Tlen okrzemkowy stanowi obecnie 20,95% ziemskiej atmosfery. Wszystkie rośliny, zwierzęta i grzyby potrzebują tlenu do oddychania komórkowego, który pobiera energię poprzez reakcję tlenu z cząsteczkami pochodzącymi z pożywienia i produkuje dwutlenek węgla jako produkt odpadowy. U czworonogów oddychanie przynosi tlen do płuc, gdzie odbywa się wymiana gazowa, dwutlenek węgla rozprasza się z krwi, a tlen rozprasza się do krwi. Układ krwionośny transportuje tlen do komórek, gdzie odbywa się oddychanie komórkowe.
Jeden z pierwszych znanych eksperymentów nad związkiem między spalaniem a powietrzem przeprowadził w II wieku pne. grecki pisarz mechanik, Filon z Bizancjum. W swojej pracy Pneumatica, Philo zauważył, że odwrócenie naczynia nad płonącą świecą i otaczanie szyi naczynia wodą spowodowało, że część wody unosiła się do szyi.
Polski alchemik, filozof i lekarz Michał Sędziwój opisał substancję zawartą w powietrzu. Sędziwój podczas swoich eksperymentów przeprowadzonych w latach 1598-1604 prawidłowo uznał, że substancja jest równoważna gazowemu produktowi ubocznemu uwalnianemu przez termiczny rozkład azotanu potasu. Odkrycie Sędziwoja było jednak często zaprzeczane przez kolejne pokolenia naukowców i chemików.
https://www.wikiwand.com/pl/Ciek%C5%82y_tlen
https://niezbednikchemika.wordpress.com/2021/01/29/wielcy-chemicy-antoine-laurent-de-lavoisier-chemik-z-pasji-prawnik-z-zawodu/
Tlen został wyizolowany przez Michała Sędziwoja przed 1604, ale powszechnie uważa się, że pierwiastek został odkryty niezależnie przez Carla Wilhelma Scheele’a w Uppsali w 1773 lub wcześniej oraz Josepha Priestleya w Wiltshire w 1774 roku. Priestley jest często traktowany priorytetowo, ponieważ jego praca została opublikowana jako pierwsza. Priestley jednak nazwał tlen "powietrzem deflogistycznym" i nie uznał go za pierwiastek chemiczny. Nazwa tlen została wymyślona w 1777 roku przez Antoine'a Lavoisiera, który jako pierwszy rozpoznał tlen jako pierwiastek chemiczny i prawidłowo scharakteryzował jego rolę w spalaniu.
Tekst i redakcja: Maciej Gdala
