Osiągnięcia
Prof. Victor R. Ambros, amerykański biolog molekularny, jest uznawany za jednego z najwybitniejszych badaczy w dziedzinie regulacji genów i biologii molekularnej.
Jego przełomowe odkrycia mikroRNA (miRNA) zmieniły sposób, w jaki rozumiemy mechanizmy regulacji ekspresji genów, co miało znaczący wpływ na biologię, genetykę i medycynę.
W 2024 roku Victor R. Ambros został (wraz z Garym Ruvkunem) uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny za swoje pionierskie badania nad mikroRNA i ich rolą w rozwoju organizmów oraz regulacji genów.
Najważniejsze osiągnięcia naukowe
- Odkrycie mikroRNA (1993) - Podczas badań nad nicieniem Caenorhabditis elegans odkrył pierwsze mikroRNA (lin-4), które reguluje ekspresję genów, wiążąc się z sekwencjami komplementarnymi w mRNA. To odkrycie ujawniło nowy mechanizm regulacji genów na poziomie post-transkrypcyjnym.
- Odkrycie let-7 (2000) - Wraz z zespołem zidentyfikował let-7, drugi mikroRNA, który reguluje geny rozwojowe u nicieni. let-7 był pierwszym mikroRNA znalezionym również u ludzi i innych zwierząt, co wykazało ewolucyjną konserwatywność miRNA.
- Wkład w badania nad genetyką i epigenetyką - Udowodnił kluczową rolę mikroRNA w różnicowaniu komórek, regulacji cyklu komórkowego i rozwoju układu nerwowego. Jego badania wykazały związek mikroRNA z chorobami, takimi jak rak i choroby neurodegeneracyjne.
- Rozwój metodologii badawczej - Opracował techniki wykrywania i analizy mikroRNA, które obecnie są standardem w badaniach biologii molekularnej.
Najważniejsze nagrody i wyróżnienia
- Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny (2024)
- Nagroda Laskera (2008)
- Breakthrough Prize in Life Sciences (2015)
- Nagroda Grubera w Genetyce (2006)
- Nagroda Keio w Medycynie (2014)
Dane Bibliometryczne
Liczba cytowań: 40 638 (WoS), 45 224 (Scopus), 70 419 (GS)
Indeks Hirscha: 50 (WoS), 57 (Scopus), 70 (GS)
Najbardziej cytowane publikacje (każda cytowana ponad 10 000 razy):
Lee, Rosalind C., Rhonda L. Feinbaum, and Victor Ambros. „The C. elegans heterochronic gene lin-4 encodes small RNAs with antisense complementarity to lin-14.” Cell 75.5 (1993): 843-854.
Ambros, Victor. „The functions of animal microRNAs.” Nature 431.7006 (2004): 350-355.
Podsumowanie
Victor R. Ambros swoją pracą położył podwaliny pod zrozumienie molekularnych mechanizmów regulacji genów, otwierając drogę do nowych metod leczenia chorób genetycznych i nowotworowych.
Jego odkrycia mają fundamentalne znaczenie w biologii molekularnej i medycynie, czyniąc go jednym z najbardziej wpływowych naukowców XXI wieku.
