Życiorys
Victor R. Ambros urodził się 1 grudnia 1953 roku w Hanover, w stanie New Hampshire, USA. Wychowywał się na farmie mlecznej w Hartland, Vermont, gdzie od najmłodszych lat wykazywał zainteresowanie nauką. Jego edukacja rozpoczęła się w Woodstock Union High School, a następnie kontynuował naukę na Massachusetts Institute of Technology (MIT), gdzie w 1975 roku uzyskał tytuł Bachelor of Science w dziedzinie biologii. Studia doktoranckie odbył również na MIT, a jego promotorem był laureat Nagrody Nobla, David Baltimore. W 1979 roku obronił doktorat i rozpoczął karierę naukową, koncentrując się na badaniach nad regulacją genów.
Swoją pracę akademicką rozpoczął jako wykładowca na Harvard University, gdzie w latach 1984–1992 prowadził badania nad mechanizmami molekularnymi kontroli rozwoju organizmów. Następnie przeniósł się do Dartmouth College, gdzie przez niemal dekadę pełnił funkcję profesora. W 2001 roku objął stanowisko profesora w Dartmouth Medical School, a od 2008 roku związany jest z University of Massachusetts Medical School, gdzie pełni funkcję Silverman Professor of Natural Sciences oraz współdyrektora RNA Therapeutic Institute.
Najważniejszym osiągnięciem naukowym Victora Ambrosa było odkrycie mikroRNA (miRNA) w 1993 roku. Wraz z Garym Ruvkunem i Rosalindą Lee wykazał, że miRNA pełnią kluczową rolę w regulacji ekspresji genów, co zapoczątkowało nową dziedzinę biologii molekularnej. Jego badania nad genem lin-4 w Caenorhabditis elegans ujawniły istnienie krótkich sekwencji RNA, które nie kodują białek, ale regulują inne geny poprzez interakcję z ich mRNA. Odkrycie to zmieniło sposób, w jaki naukowcy rozumieją mechanizmy genetycznej kontroli procesów rozwojowych i miało dalekosiężne konsekwencje dla badań nad nowotworami, chorobami metabolicznymi i neurologicznymi.
Przez lata Victor Ambros prowadził pionierskie badania nad funkcją i mechanizmem działania miRNA w różnych organizmach. Jego prace wykazały, że miRNA są konserwatywnymi regulatorami genów, których dysfunkcja może prowadzić do poważnych chorób, w tym nowotworów. Umożliwił także rozwój nowych metod sekwencjonowania miRNA, co otworzyło drogę do innowacyjnych terapii genowych. Jego badania miały fundamentalne znaczenie dla zrozumienia, jak mikroRNA kontrolują różnicowanie komórek, proliferację oraz apoptozę, co przyczyniło się do rozwoju biotechnologii i medycyny.
Za swoje osiągnięcia Victor Ambros został uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami, w tym Nagrodą Alberta Laskera (2008), Breakthrough Prize in Life Sciences (2015), Wolf Prize in Medicine (2014), a w 2024 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny wspólnie z Garym Ruvkunem. Jest członkiem National Academy of Sciences i autorem licznych publikacji naukowych, które były cytowane dziesiątki tysięcy razy. Jego indeks Hirscha (h-index) plasuje go w gronie najwybitniejszych naukowców zajmujących się biologią molekularną i genetyką.
Poza działalnością naukową, Ambros jest znany jako inspirujący mentor i nauczyciel. Wielu jego doktorantów i współpracowników odniosło znaczące sukcesy w dziedzinie biologii molekularnej. Pomimo osiągnięć na arenie międzynarodowej, pozostaje skromnym człowiekiem, który zawsze podkreśla wkład swojego zespołu w sukcesy naukowe.
Victor Ambros mieszka i pracuje w Massachusetts, gdzie kontynuuje badania nad RNA oraz ich potencjalnym zastosowaniem w nowych terapiach medycznych. Jego odkrycia na trwałe zmieniły sposób, w jaki postrzegamy regulację genetyczną, czyniąc go jednym z najwybitniejszych biologów molekularnych XXI wieku.
Źródła:
https://en.wikipedia.org/wiki/Victor_Ambros
https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2024/ambros/facts/
https://profiles.umassmed.edu/display/129913
https://gruber.yale.edu/genetics/victor-ambros
https://www.britannica.com/biography/Victor-Ambros
