Dr inż. Emilia Kozłowska pracuje w Katedrze Inżynierii i Biologii Systemów Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki. Wśród jej zainteresowań badawczych są zagadnienia związane z matematyką w onkologii (ze szczególnym uwzględnieniem modelowania matematycznego dla celów leczniczych w nowotworach jajników i płuc), a także z analizą danych biologicznych. Celem prowadzonych przez nią badań jest zastosowanie narzędzi matematycznych do zrozumienia dynamiki procesu, jakim jest oporność na leczenie antynowotworowe. – Zajmuję się tzw. matematyką onkologiczną, czyli zastosowaniem narzędzi matematycznych celem poprawy jakości życia pacjentów chorych na nowotwory jajnika oraz płuc. W obu tych typach problemem jest oporność (zarówno ta nabyta, jak i wrodzona) na chemioterapię. Dzięki danym z sekwencjonowania genomów na pojedynczej komórce, dzisiaj wiemy, że zarówno w raku jajnika, jak i płuca mamy do czynienia z dużą heterogenicznością nowotworu, tzn. że jest złożony z wielu typów komórek nowotworowych, z których niektóre są wrażliwe, a niektóre oporne na leczenie. Skutkiem tego jest fakt, że leczenie zabija komórki wrażliwe, a zostawia nietknięte komórki oporne – wyjaśnia dr inż. E. Kozłowska.

 

Wśród swoich najważniejszych osiągnięć wymienia stworzenie dwóch modeli matematycznych. – Model matematyczny oporności na standardowe leczenie raka jajnika pozwala wykonać symulację historii pacjenta od diagnozy aż do wznowy. Wiernie odzwierciedla charakterystykę pacjentów z tym typem nowotworu. Jego celem jest symulacja zbioru wirtualnych pacjentów, których następnie można „leczyć” różnymi lekami i dzięki temu znaleźć optymalną formę leczenia dla danego pacjenta – opowiada. – Stworzyłam też model matematyczny dla raka płuc, aby móc zoptymalizować leczenie u pacjentów leczonych paliatywnie. Tutaj celem nie jest wyleczenie pacjenta, a przedłużenie jego życia – dodaje.

Rezultaty badawcze zostały zaprezentowane w formie pisemnej i ustnej. Materiał o modelu dotyczącym raka jajnika opublikowano w „Cancer Research” (2018) oraz „Scientific Reports” (2019).

Wyniki drugiego osiągnięcia zostały przedstawione na Krajowej Konferencji Zastosowań Matematyki w Biologii i Medycynie w 2019 roku  i opublikowane w czasopiśmie pokonferencyjnym „Mathematica Applicanda”.

– Stypendium pozwoli między innymi pokryć koszty związane z publikacją naukową. To ważne, gdyż daje mi to niezależność w wykonywaniu badań oraz wyboru czasopisma, w którym wyniki moich badań będą zaprezentowane – mówi. – Dodatkowo, środki finansowe wykorzystam na promocję swoich badań poprzez uczestnictwo w międzynarodowych konferencjach i sympozjach związanych z tematyką onkologii oraz matematyki.

Dr inż. Mariusz Tomaszewski z Katedry Biotechnologii Środowiskowej Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki zajmuje się tematyką zastosowania nanomateriałów dla celów wsparcia biologicznych procesów oczyszczania ścieków. – Moje dotychczasowe badania koncentrują się na zwiększeniu aktywności bakterii odpowiedzialnych za te procesy, konkretnie bakterii anammox. Przeciętny rozmiar bakterii anammox to ok. 800 – 1 100 nm, podczas gdy wymiary nanomateriałów nie przekraczają 100 nm. We wniosku o stypendium START zwróciłem uwagę na to, że wedle mojej wiedzy jako pierwszy na świecie oceniłem możliwość wspomagania procesu anammox w niskich temperaturach (tzw. „zimny anammox”) za pomocą nanomateriału – pochodnej grafenu. Uzyskałem obiecujące wyniki oraz wszechstronny obraz oddziaływań pomiędzy bakteriami i nanomateriałem, w tym to, że badane mikroorganizmy są zdolne do jego degradacji i modyfikacji – opowiada. Tematyka ta przyniosła mu również miejsce na podium w 2. śląskiej edycji konkursu Three Minute Thesis® (wystąpienie zatytułowane „NANOwsparcie dla MIKRObohaterów”).

Dr inż. Mariusz Tomaszewski angażuje się również w działania popularyzujące naukę – jest członkiem zespołu Laboratorium Pana Korka, a w ramach turnieju ekologicznego Eko-Express prowadzonego z ramienia Centrum Popularyzacji Nauki pełnił funkcję osoby kontaktowej w sprawach organizacyjnych. – Dzięki współpracy z Regionalnym Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej w Tychach współtworzyłem Wodną Akademię Wodnego Parku Tychy. Oblicze bardziej  „szalonego naukowca” objawiam z kolei w Laboratorium Pana Korka, gdzie naukę traktujemy jak dobrą zabawę – uśmiecha się.

– Bycie laureatem programu START Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej to dla mnie przede wszystkim ogromny zaszczyt, motywacja i radość z faktu, że moja praca znalazła uznanie w oczach wybitnych ekspertów. Otrzymane stypendium z pewnością pomoże mi w dalszym doskonaleniu się na gruncie zawodowym, a także w rozwoju naukowych i pozanaukowych pasji – zapowiada.

Program START ma na celu wytypowanie i wyróżnienie najlepszych młodych naukowców oraz zapewnienie im wsparcia na drodze rozwoju naukowego. Roczne stypendium w wysokości 28 tys. zł. ma pokryć zapotrzebowanie finansowe dowolnie wybranego przez laureata celu. Wyboru finalistów dokonuje się poprzez ewaluację dotychczasowych osiągnięć naukowych i dorobku kandydata.  
 
Pełna lista laureatów tegorocznej edycji programu jest dostępna na stronie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.